Sinh ra là người da đen ở thập niên 60 đã khổ.
Sinh ra là người da đen, đồng tính càng khổ.
Sinh ra là người da đen, đồng tính mà còn nổi tiếng, thông minh và tài năng hơn mặt bằng chung nhân loại – xin lỗi, bạn đã chọn level khó nhất khi chơi game.
- Nhiều người cứ nghĩ “khổ” là đói cơm, thiếu áo. Chữ khổ hay được xếp cạnh chữ nghèo, vì người nghèo thường mặc định “giàu là sướng”. Thế nhưng, bạn đã bao giờ nghĩ theo hướng ngược lại?
- Trừ mấy thành phần quá may mắn thường xuyên nhận lộc từ trên trời rớt xuống, hầu hết những ai làm ra được nhiều tiền đều thông minh. Mà thông minh luôn đính kèm theo khoản suy nghĩ nhiều.
- Có câu: Ignorance is bliss.
- Khi bạn sống trong khu lao động, chửi nhau như cơm bữa, bạn sẽ thấy những lời lẽ xúc phạm hết sức bình thường.
- Khi bạn sống trong một đất nước xem thường phụ nữ (“đồ đàn bà” là một trong những câu chửi phổ biến), xem thường đồng tính (“pede, bóng” được dùng vô tư trên phim ảnh, TV), bạn vô tình chấp nhận “thân phận” của chính mình. Quen rồi.
- Quen có nghĩa là ngừng tranh đấu. Quen có nghĩa là để người khác cướp mất quyền lợi của mình. Từ cơ hội, học bổng, cho đến những giá trị tối thiểu nhất là quyền được tôn trọng, quyền được lắng nghe, quyền được đối xử bình đẳng.
- Đề tài bình đẳng cứ dậy lên từ năm này sang tháng khác, từ thế kỷ này sang thế kỷ khác, vì con người vẫn chưa hoàn toàn vượt qua định kiến để sống chan hoà với nhau. Ngay cả ở xứ sở tự do như Hoa Kỳ, các nhóm thiểu số vẫn đấu tranh mỗi ngày. Đó là quá trình đầy cam go, chứ không phải do “rảnh quá chả có việc gì làm”.
- Đến tận thời điểm này, lương của nam – nữ cho cùng một chức vụ còn chưa bằng nhau. Đa số vị trí quan trọng đều thuộc về đàn ông da trắng. Thế mà những lời mỉa mai dành cho “nữ quyền, đen quyền” vẫn được hát vang. Nhất là các thành phần da vàng phản đồng bọn.
- Rất đông da vàng tin vào white supremacy, sẵn sàng đội trai trắng lên đầu, vì họ tin họ sẽ được trở thành thú cưng. Đáng tiếc, đó lại là lý do ta không có Obama, cũng không có vị trí quan trọng trong các siêu phẩm điện ảnh. Bạn không đấu tranh vì miếng ăn trên bàn một cách sòng phẳng, thì bạn chỉ có thể lượm đám vụn dưới đất thôi.
- Viết dài quá trời mà chưa ăn nhậu gì tới nội dung phim. Nhưng đừng vội cười. Vì đó là giá trị của một tác phẩm hay. Xem để ngẫm về bản thân, về xã hội, về thế giới mà ta đang sống. Chứ xem xong trôi tuột thì nó chỉ là một món giải trí tầm thường.
- Ban đầu, mình lầm tưởng phim thuộc dạng “magical negro” – khi nhân vật da đen đủ thần thánh để cứu rỗi một nhân vật da trắng. Vì đã xuất hiện những bài báo như thế. Tuy nhiên, đây rõ là suy nghĩ một chiều dành cho những ai không xem kỹ.
- Don Shirley là một thiên tài âm nhạc, là một người thông thái và lỗi lạc với 3 bằng tiến sĩ. Mahershala Ali thể hiện rất thuyết phục điều này qua phong thái, đài từ và ngôn ngữ hình thể. Thế nhưng, ông không hề hoàn hảo. Đằng sau lớp vỏ tự tin và những mối quan hệ lên-tới-nóc là một sự cô đơn đến tận cùng. Ông luôn tìm kiếm sự chấp nhận và đón nhận, dù không bao giờ trực tiếp nói ra.
- Tony Lip thì ngược lại: ít học, bỗ bã, hung hăng và cảm tính. Thậm chí siêu kỳ thị khi ném ly vào thùng rác, chỉ vì mấy người thợ da đen đã dùng nó. Ông nhận lời làm tài xế cho Don đơn thuần do tiền công quá tốt.
- Trong suốt chuyến hành trình, Tony liên tục phát ngôn những lời lẽ phản cảm, quy chụp về các sắc tộc khác. Ông nghĩ đó là “bình thường” và còn cười haha trong khi Don chỉ biết im lặng lắc đầu.
- Tuy nhiên, Tony không phải người xấu tính, mà là nạn nhân của thời đại. Ai sao mình vậy. Ngay cả nếu sự “bình thường” ấy làm một cộng đồng khó chịu hoặc tổn thương.
- Chính Tony phải đối diện với stereotype 2 lần để thức tỉnh. Lần đầu khi bị gọi là “nửa-mọi”, và lần thứ 2 khi Don dùng từ “các anh”. Tony chỉnh lại ngay, “Tôi không giống đám khốn đó, đừng stereotype”. Mà hề hước nhất là trước đó ổng mới mặc định Don biết hết ca sĩ da màu và…. thích ăn gà rán.
- Sau một loạt biến cố và thăng trầm, 2 cá thể gần như đối lập hoàn toàn ngày càng khắng khít và ảnh hưởng mạnh mẽ đến quan điểm của nhau.
- Don dần nhận ra ông không cần phải hoàn hảo để được yêu thương, và dần phá vỡ các nguyên tắc đã rào ông trong bức tường lạnh lẽo. Mặt khác, Tony không chỉ sáng suốt hơn, mà còn biết nhắc mấy anh em của mình đừng dùng từ kỳ thị.
- Điều quan trọng là phim rất VUI. Đề tài tưởng nặng đô mà được dẫn dắt đậm tính giải trí với nhiều tiếng cười. Dù tất nhiên không thiếu những khoảng lặng.
Robbey’s rating: 10 / 10
